Azala agertzen zaigu esperientziak, afektuak, praktikak, bilaketak eta bizitzak elkartzeko aukera gisa. Espazioak sortzeko, gure emakumezko desioen eta gure komunitateetan gertatzen ari diren egoera berezien arteko elkarrizketan oinarrituta. Garai hauek agerian utzi dituzte desberdintasuna eta urruntzea, baina, aldi berean, elkartasuna, besarkadak eta bizitzaren zaintza piztu dira ere.

Nire proposamena da esperientziari eta harremanei buruzko galderetan kokatzea, gorputz solidarioak, porotsuak, dinamikoak, askotarikoak eta komunak hartu eta entrenatzeko aukera emango diguten kontsignak eta gailuak ikertzeko eta sortzeko. Esperientziak bilatu, bizirik egotearen sentsualitatea aktibatuz, kategoriak sortzetik haratago eta arrazionaltasun instrumentaletik baloratu eta ulertu behar duguna agintzen digutenetik haratago, horrela sentipenetatik bizitzeko gaur gaurko bilakaeraren ziurgabetasuna. Zapaltzen eta mintzen gaituzten harremanetarako moduak arintzetik. Gure arnasketaren egunerokotasunean afektutik ezartzen diren esperientziak sortzen dituzten instantzia minimo, berezi eta iragankorrak martxan jartzeko ikertzea.

Mendebaldeko eta mendebaldeak kutsatutako gizarteek indibidualismoan oinarritutako harremanak sortzen ditugu. Elkarri hautemateko eta izendatzeko moduek, besteak beste, eskatzen dute subjektua kanpoko mundutik bereizten duen dualismoa, mantendu egiten dugu munduaren eta gure esperientziaren arteko muga; ideiak, emozioak, desioak, ekintzak, zelulak, hautemateko modu hori erreproduzitzeko entrenatuta (eta gero eta diseinatuagoak) daude. Geure gorputzetan bertan, bizitzak lehentasunik ez duen sistema batean, subjektuak izateko moduak non dauden jakiteko, elkarrekin aztertu behar ditugu harremanak. Hautabideen bila, sentiberatasuna agertzen da eztabaidarako eta sorkuntzarako instantzia gisa, eta elkarrekin jarduteko aukera ematen duten askotariko esperientziak proposatzen dira. Biologiatik datorren garapen-sistemen teoria eta Francisco Varela neurobiologo eta filosofo txiletarrak proposatutako enaktibismoa ikusiko ditugu, baita Abya Yalako (Latinoamerika) komunitateen mundu-ikuskerak ere. Aukerak sortzeko esparru modura, lagun izango ditugu proposamen politiko deskolonialak, bereziki feminismoak. Ikuspegi horietatik, esperientziak osotasun irekia eman dezake etengabe mugituz eta eraldatuz, etengabe sortzen ari den sistema konplexu bat, non dena parte hartzen ari da une berean, esan dezakeguna, eta ihes egiten diguna esatetik. Esperientzian, inguruaren eta hizkera hezurmamitu baten bidez pentsatzen duen gure haragiaren arteko elkarreraginean, bertan gelditzeak aukera ematen digu munduak gu sortzen gaituen unean eta guk mundua sortzen dugun unean eragiteko. Nire bizitza nirea bakarrik ez dela sentituz bizitzeko, izan ere besteen bizitza ere bada.

Federica Folco. Sortzailea (Montevideo). Azken urteotan harreman afektiboak sustatzen dituzten ekintzak proposatzen ari naiz, artearen eta aktibismoaren bidez. Praktika guztiak etxekotzearen edo gorputzen eta desioen emantzipazioaren zerbitzura egon daitezkeela uste dut. Bizitzaren deskolonizazioan lagunduko duen bide bat proposatzen dut (beti norbaitek lagunduta). Sortzea errealitatean jartzea da, komuna den eremuan guztion ongizatean eragin dezakeela sentitzen dudan hori azalaraztea da. 2000. urteaz geroztik lankidetzan aritu ohi naiz proiektuetan, eta arterako eta gizarte-proiektuetarako erreferentzia-espazioetan egindako sorkuntzak, tailerrak eta ikerketak partekatzera gonbidatu naute hainbat herrialdeetan: Uruguay, Brasil, Argentina, Kuba, Bolivia, Kolonbia, Txile, Paraguai, Peru, Mexiko, Ekuador, Venezuela, Espainia, Frantzia, Portugal, Israel eta Alemania.

Gaur egun, bi sorkuntza-proiektutan dihardut nagusiki. Horietako bat Sentiberatasunaren matxinada (2013) da, pertsonen eta ingurunearen arteko erlazioan, esperientzian, lan egitetik sortzen den ekintza-, sorkuntza-, ikerketa- eta idazketa-proiektua. Bestea, Kolektibo periferikoa (2009). Talde horretan, herri-dantzen, bereziki Tangoa, ikuspegi politikoa eta subertsiboa proposatzen dugu. Esparru horretan, “Dantza Komunei” buruzko ikerketa lantzen ari naiz.

Irakaslea naiz Montevideoko auzoetan (‘Esquinas de la Intendencia Municipal’ proiektua). Tailer presentzialak eta birtualak proposatzen ditut, sorkuntza eta dantza ikuspegi politikotik eta komunitariotik esperimentatzeko eta hausnartzeko. Irakasle izan nintzen INAUn, 10 urtez, dantzaren alorrean, preso ziren neska nerabeekin. Filosofian lizentziaduna naiz, eta, gaur egun,

Latinoamerikako jakintzen arloan maisutza bat osatzen ari naiz. Militantzia popularreko hainbat taldeetako partaidea naiz. Pedal irratiko kidea naiz, erdi komunikabide alternatiboa, erdi kooperatiboa.

Partehartzaileak: Leticia Morales, Adriana Gascó, Matilde Amigo, Idurre Azkue, Irma Mier, Arantza Iglesias, Ghislaine Verano, Idoia Zabaleta eta Maite Telleria.